Na niemiecki system ubezpieczeń zdrowotnych składa się ubezpieczenie państwowe i ubezpieczenie prywatne. Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech nie jest stała – zależy od wysokości dochodów ubezpieczonego. Aby zacząć korzystać ze świadczeń medycznych, trzeba przystąpić do systemu ubezpieczeń zdrowotnych, co wiąże się z koniecznością wypełnienia formularza zgłoszeniowego do kasy chorych. Jeżeli planujesz wyjazd do Niemiec, poniżej znajdziesz najważniejsze informacje o Krankenversicherung.
Czego dowiesz się z tego artykułu:
- Czym jest Krankenversicherung?
- Czym różni się ubezpieczenie publiczne od prywatnego w Niemczech?
- Ile wynosi składka podstawowa ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech?
- Ile dopłacisz do kasy chorych?
- Jak działają niemieckie kasy chorych?
- Jak ubezpieczyć małoletnie lub niepełnoletnie dziecko w Niemczech?
Wyjeżdżasz do pracy w Niemczech? Zobacz także: Praca w Niemczech przez agencję – co musisz wiedzieć?
Czym jest Krankenversicherung i kto musi się ubezpieczyć?
Krankenversicherung to niemieckie ubezpieczenie zdrowotne, które jest obowiązkowe zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Ubezpieczenie to, analogicznie jak jego polski odpowiednik, zapewnia dostęp do opieki medycznej – profilaktycznej i w sytuacjach nagłych. To właśnie z ubezpieczenia w Niemczech opłacane są różne świadczenia medyczne – zarówno wizyty u lekarza, jak i pobyt w szpitalu.
Aby skorzystać ze świadczenia zdrowotnego na terenie Niemiec:
- W pierwszej kolejności należy wybrać kasę chorych – wiąże się to z wypełnieniem formularza i następnie poinformowaniem pracodawcy. Więcej o kasach chorych w Niemczech przeczytasz w dalszej części artykułu.
- Należy okazać otrzymaną kartę ubezpieczenia zdrowotnego. Chociaż rozliczenie z podmiotem udzielającym pomocy odbywa bez udziału pacjenta, to niekiedy może on zostać zobowiązany do zapłaty niewielkiej kwoty.
Powyższe informacje są istotne również z perspektywy cudzoziemców, którzy przyjechali na teren Niemiec w celach zarobkowych – dla nich ubezpieczenie zdrowotne również jest obowiązkowe. Jeżeli chcesz pracować na terenie Niemiec, musisz dopełnić formalności – czyli m.in. zadbać o Krankenversicherung. Dodatkowo odpowiednio wcześniej możesz wyrobić sobie kartę EKUZ – Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. To nie wszystkie obowiązki – niekiedy konieczne będzie rozliczenie się z dochodów, które może jednak oznaczać zwrot podatku z Niemiec.
Jaka jest różnica między ubezpieczeniem prywatnym a ubezpieczeniem publicznym w Niemczech?
Niemiecki system ubezpieczeń zdrowotnych jest unikalny na tle innych państw europejskich, gdyż składa się z dwóch filarów. Podział prezentuje się następująco: publiczne ubezpieczenie zdrowotne (Gesetzliche Krankenkasse – GKV) i prywatne ubezpieczenie zdrowotne (Private Krankenversicherung – PKV). Zarówno publiczne, jak i prywatne ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech ma na celu zapewnić dostęp do świadczeń zdrowotnych. Jednak między nimi jest sporo różnic, których muszą być świadome osoby mające możliwość wyboru między ubezpieczeniem państwowym a prywatnym.
Ubezpieczenie państwowe Niemcy:
- Z publicznego Krankenversicherung korzysta większość mieszkańców Niemiec – zarówno obywatele, jak i rezydenci. Według danych zamieszczonych na stronie internetowej Niemieckiego Urzędu Ubezpieczeń Zdrowotnych (GKV-Spitzenverband) jest to ok. 90 proc. ludności zamieszkującej Niemcy (ok. 73 mln ubezpieczonych).
- Sposób finansowania jest zbliżony do zasad obowiązujących w Polsce – wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech jest uzależniona od dochodów uzyskiwanych przez ubezpieczonego, ale zakres świadczeń udzielanych w jego ramach jest identyczny dla każdego. Sprawdź też, czym są klasy podatkowe w Niemczech.
- Finansowanie ubezpieczenia państwowego w Niemczech przewiduje udział pracodawcy – koszty są dzielone po równo między pracownika i pracodawcę. Dotyczy to również dodatkowej składki, która jest ustalana przez kasy chorych.
- W ramach GKV ubezpieczony może liczyć na szeroki zakres usług medycznych, przy czym ograniczenia pojawiają się np. w przypadku wyboru specjalistów.
Ubezpieczenie prywatne Niemcy:
- Nie jest dostępne dla wszystkich – aby zacząć korzystać z ubezpieczenia prywatnego w Niemczech, w pierwszej kolejności należy przekroczyć próg dochodowy. W 2024 r. mowa o kwocie 69 300 euro (za rok).
- Najczęściej na Private Krankenversicherung decydują się osoby prowadzące własną działalność gospodarczą, a także freelancerzy – osoby, których dochody są z reguły wyższe niż pracowników etatowych.
- Składka za ubezpieczenie prywatne w Niemczech nie jest powiązana z dochodem – dla ubezpieczycieli dużo ważniejszy jest wiek, stan zdrowia i zakres usług wybrany przez klienta.
- W ramach ubezpieczenia prywatnego ubezpieczony może liczyć na wyższy poziom świadczonych usług. Przykładowo nie potrzebuje on skierowania, aby skonsultować się z lekarzem specjalistą, a w razie konieczności przeprowadzenia zabiegu, może liczyć np. na komfortową, jednoosobową salę pooperacyjną.
Ile wynosi składka podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech?
Składki zdrowotne w Niemczech to dość szerokie zagadnienie, biorąc pod uwagę kształt tamtejszego systemu ubezpieczeń zdrowotnych. W 2024 r. składka podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego wynosi 14,6 proc. dochodu. Funkcjonuje też obniżona stawka składki – wynosi ona 14 proc., ale nie jest ona dostępna dla każdego.
Chociaż składka na ubezpieczenie zdrowotne jest różna dla każdego pracownika (gdyż jest powiązana z dochodem), to trzeba pamiętać, że obowiązuje limit – gdy dochód go przekracza, nie podlega oskładkowaniu. Jak można przeczytać na stronie internetowej AOK (Allgemeine Ortskrankenkasse), czyli jednej z największych kas chorych działających na terenie Niemiec, w 2024 r. jest to 5175 euro miesięcznie.
Kasy chorych w Niemczech mogą też naliczać składki dodatkowe. Co warto wiedzieć o tych składkach? Oto najważniejsze informacje:
- Wysokość dodatkowej składki zdrowotnej w Niemczech wynosi od 2 do 7 euro – takie stawki podaje kasa chorych AOK. Z kolei kasa Barmer w 2024 r. podniosła składkę do 16,79 proc. (w podanej wartości zawiera się składka 14,6 proc.).
- Pracodawca ma obowiązek partycypować zarówno w podstawowej, jak i dodatkowej składce ubezpieczenia zdrowotnego. W Niemczech podział wynosi 50/50.
W przypadku składek na ubezpieczenie prywatne w Niemczech sytuacja prezentuje się inaczej – składki te wyliczane są indywidualnie dla każdego ubezpieczonego. Punktem wyjścia jest wiek i stan zdrowia ubezpieczonego. Osoby, u których zdiagnozowano różne schorzenia, mogą zapłacić więcej. Jednocześnie ubezpieczenie prywatne w Niemczech jest o tyle atrakcyjne, że usługi oferowane w jego ramach można dobrać do indywidualnych potrzeb.
Przeczytaj również: Odliczenie kosztów dojazdu od podatku w Niemczech: jak, kto i ile?
Jak działają kasy chorych w Niemczech?
W Niemczech, inaczej niż w Polsce, nie obowiązuje instytucja na wzór Narodowego Funduszu Zdrowia – zamiast niej działa ok. 100 kas chorych. Jedną z największych jest wspomniana AOK, ale są też inne – przykładami mogą być BKK i IKK. Popularność wspomnianej kasy AOK jest duża nie tylko wśród Niemców, ale również cudzoziemców. Głównym powodem jest to, że obsługa jest realizowana w wielu językach (w tym również polskim).
Jak działa kasa chorych w Niemczech? Oto najważniejsze informacje:
- Kasy chorych wydają kartę ubezpieczenia zdrowotnego. Osoba, która posiada taką kartę, może korzystać ze świadczeń medycznych.
- Kasa chorych w Niemczech rozlicza się z podmiotami oferującymi usługi medyczne – odbywa się to bez udziału ubezpieczonego.
- Przepisy uprawniają kasy chorych w Niemczech do pobierania dodatkowej składki. Jest ona obowiązkowa – nie można jej uniknąć.
Ubezpieczenie dziecka w Niemczech – jak działa?
Zagadnienie Krankenversicherung dotyczy nie tylko osób dorosłych, ale również dzieci. Jak wygląda kwestia ubezpieczenia dziecka na terenie Niemiec? Osoby ubezpieczone mogą bezpłatnie ubezpieczyć zarówno niepracującego małżonka, jak i dzieci. To tzw. rodzinne ubezpieczenie zdrowotne – Familienversicherung. Co ważne jednak obowiązują limity wiekowe – warto mieć ich świadomość. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć na stronach internetowych kas chorych.
Jak podaje kasa chorych w Niemczech AOK, zasady ubezpieczania dziecka w ramach Familienversicherung są następujące:
- Dzieci do 18. roku życia są ubezpieczone w ramach ubezpieczenia rodzinnego. Nie jest naliczana dodatkowa składka.
- Jeżeli dziecko ma więcej niż 18 lat, ale mniej niż 23 lata i nie jest zatrudnione, to również może korzystać z ubezpieczenia rodzinnego.
- Starsze dzieci, które wciąż się uczą (do ukończenia 25. roku życia), także mogą być objęte ubezpieczeniem zdrowotnym w Niemczech.
W przypadku dzieci – podobnie jak innych członków rodziny chcących korzystać z Familienversicherung – obowiązuje limit dochodów. Jego wysokość jest zmienna – w 2024 r. wynosi on 470 euro miesięcznie.